Stan wojenny, musztarda, ocet oraz... sportowe sukcesy

2021-05-07 18:00:00(ost. akt: 2021-05-12 08:08:10)
HISTORIA PLEBISCYTU\\\ W 1982 roku - po siedmioletniej przerwie - powrócono do wyborów najpopularniejszych sportowców województwa. I chociaż polska gospodarka była w ruinie, to sportowcy w biało-czerwonych barwach potrafili sięgać tam, gdzie teoretycznie sięgać nie mieli prawa.
1982
Był to bardzo dziwny rok, bo chociaż w Polsce 13 grudnia 1981 roku wprowadzono stan wojenny, a w sklepach był jedynie ocet i musztarda, to polscy sportowcy mimo wszystko odnieśli dwa olbrzymie sukcesy na arenie międzynarodowej.
I tak na przełomie lutego i marca w RFN (Republika Federalna Niemiec) odbyły się mistrzostwa świata piłkarzy ręcznych. O medale rywalizowało 16 reprezentacji, w tym Polacy. Biało-czerwoni wygrali swoją grupę (16:15 ze Szwajcarią, 28:19 z Japonią i 19:19 z NRD), niestety, drugi etap rozgrywek rozpoczęli od porażek 17:18 z RFN (obrońca tytułu) i 21:27 z ZSRR. Co prawda potem pokonali 24:23 Czechosłowację, ale wszystko wskazywało na to, że zajmą trzecie miejsce w grupie i znajdą się poza strefą medalową, bo w ostatnim spotkaniu reprezentacja RFN miała planowo ograć słabych Szwajcarów. Niespodziewanie mecz zakończył się remisem, w efekcie trzy zespoły miały po pięć punktów, więc o układzie tabeli decydował bilans bramkowy, który Polacy mieli najlepszy - NRD była gorsza o... jedną bramkę!

Grupa I
1. ZSRR 10 130:85
2. Polska 5 97:102
------------------------------
3. NRD 5 92:98
4. RFN 5 85:94
5. Czechosłowacja 3 99:112
6. Szwajcaria 2 76:88

W meczu o trzecie miejsce Polacy wygrali 23:22 (13:12) z Danią, natomiast mistrzami świata zostali Rosjanie, którzy w finale pokonali 30:27 Jugosławię. Niestety, w kraju sukces ten przeszedł bez większego echa, bowiem polska telewizja nie zakupiła praw do transmisji.

Zdecydowanie inaczej było z piłkarskimi mistrzostwami świata (13 czerwca-11 lipca), które rozegrano w Hiszpanii (po raz pierwszy z udziałem aż 24 reprezentacji). Ostatecznie polscy piłkarze zajęli trzecie miejsce, a pierwszoplanową postacią reprezentacji był Zbigniew Boniek (zdobył cztery gole), który przed Mundialem podpisał rekordową umowę z Juventusem - Włosi zapłacili za niego Widzewowi aż 2,3 miliona dolarów! Przypomnijmy, że przeciętna pensja w Polsce to była wówczas równowartość około... 15-20 dolarów. Gdyby taka kwota rzeczywiście wpłynęła wtedy na konto łódzkiego klubu, wówczas Widzew mógłby pewnie wykupić całą ekstraklasę, ale ostatecznie połowę pieniędzy za Bońka przejęło państwo, a resztę dostał Widzew, oczywiście w złotówkach przeliczonych po oficjalnym kursie dolara, który był wielokrotnie niższy od czarnorynkowego.

Warto dodać, że przed wyjazdem do Hiszpanii Boniek w barwach Widzewa zdołał jeszcze wywalczyć mistrzostwo Polski. Był to jednak jeden z tych dziwnych sezonów, podczas których mówiło się o tzw. niedzielach cudów. Tak też było na finiszu sezonu 1981/82 - przed ostatnią kolejką w tabeli prowadził Śląsk, który o punkt wyprzedzał Widzew. Na zakończenie rozgrywek wrocławianie podejmowali słabą Wisłę Kraków (zajęła ostatecznie 8. miejsce), natomiast Widzew na wyjeździe grał z Ruchem.

Stadion Śląska mógł pomieścić około 15 tysięcy widzów, ale tym razem na trybunach zasiadło aż 25 tysięcy kibiców. Wielu przyszło z kwiatami i transparentami, a na pomeczowy bankiet działacze w lodówkach mrozili szampany. Wrocławianie byli pewni swego, bo za „słabszy dzień” zapłacili Wiśle 400 tysięcy złotych. Jednak krakowianie niespodziewanie podbili stawkę, w efekcie do ostatnich chwil trwała zbiórka dodatkowych pieniędzy, które ostatecznie przekazano w... ubikacji na stadionie. Gospodarze myśleli, że sprawa załatwiona, jednak nie przewidzieli, że ich największy rywal do mistrzostwa nie będzie siedział z założonymi rękami, tylko włączy się do walki o serca, a właściwie portfele, krakowskich piłkarzy.
No i po bezbramkowej pierwszej połowie, po przerwie Wisła niespodziewanie zdobyła gola, ale sytuacja cały czas wydawała się pod kontrolą. I była, tyle że pod kontrolą... Widzewa, który z tego powodu o osiem minut opóźnił mecz z Ruchem. W końcówce spotkania we Wrocławiu sędzia Alojzy Jarguz przyznał Śląskowi rzut karny, więc gol wydawał się formalnością, bo oba zespoły ustaliły już przed meczem, w który róg bramki ma się rzucić krakowski bramkarz, by przypadkiem nie obronić strzału. Ale niespodziewanie rzucił się tam, gdzie strzelił pewny swego napastnik Śląska. Na boisku konsternacja, bo przecież było zapłacone, a na trybunach jeszcze większa, bo wynik już się nie zmienił. Śląsk przegrał, więc Widzew mógł sobie pozwolić na remis z Ruchem. Inna sprawa, że nawet gdyby Śląsk doprowadził do wyrównania, to Widzew i tak zapewne strzeliłby jeszcze zwycięską bramkę, bo chorzowianie już wiedzieli, że z ligi nie spadną, więc oporu by nie stawiali.

Co się zatem stało we Wrocławiu? Cóż, podobno Śląsk uzbierał dla Wisły około pół miliona złotych, natomiast łodzianie jakieś sto tysięcy złotych więcej. Na dodatek płacili w dolarach!

Natomiast w naszym województwie - po siedmiu latach przerwy - postanowiono powrócić do wyborów najpopularniejszych sportowców. Cóż, był kłopot z chlebem, więc uznano, że chociaż będą igrzyska. Ostatecznie czytelnicy „Gazety Olsztyńskiej” postawili na Ryszarda Szparaka, mistrza kraju w biegu na 400 m przez płotki, który wyprzedził siatkarza Włodzimierza Nalazka (z AZS Olsztyn zdobył Puchar Polski oraz zajął 3. miejsce w lidze). Warto dodać, że w 1981 roku Nalazek został też wicemistrzem Europy. Na liście laureatów znaleźli się m.in. bojerowiec Piotr Burczyński (wicemistrz Europy), ciężarowiec Edward Kuliś (brązowy medalista mistrzostw świata i Europy w rwaniu), kajakarz Jerzy Dunajski (olimpijczyk z Moskwy) i gimnastyczka Ewa Kisiel (czterokrotna medalistka MP)

LAUREACI
1. Ryszard Szparak (lekka atletyka, 400 m ppł, Gwardia Olsztyn)
2. Włodzimierz Nalazek (siatkówka, AZS Olsztyn)
3. Marian Bublewicz (automobilizm, Stomil Olsztyn)
4. Stanisław Olszewski (motocross, Stomil Olsztyn)
5. Edward Kuliś (podnoszenie ciężarów, Agrokompleks Kętrzyn)
6. Jerzy Dunajski (kajakarstwo, Stomil Olsztyn)
7. Piotr Burczyński (bojery, AZS Olsztyn)
8. Tomasz Żabiński (płetwonurkowanie, Koral Olsztyn)
9. Ewa Kisiel (gimnastyka, Stomil Olsztyn)
10. Jerzy Mirski (strzelectwo, Gwardia Olsztyn)

1983
Andrzej Komar zaliczył najlepszy sezon w swej karierze ciężarowca, bo nie dość, że został mistrzem Polski w kategorii 100 kg, to jeszcze zdobył brązowe medale mistrzostw świata i Europy. Te trzy udane starty zapewniły Komarowi plebiscytowy triumf.

Wśród laureatów ponownie znaleźli się: Marian Bublewicz - rajdowy mistrz Polski, Ryszard Szparak - na mistrzostwach Polski zdobył złoto (400 m ppł) i brąz w sztafecie 4x400 m (sztafeta Gwardii pobiegła w składzie: Szparak, Zbigniew Rytel, Zbigniew Kozłowski i Jerzy Konarski), Piotr Burczyński - wicemistrz świata i Europy. Warto zauważyć obecność w dziesiątce Tadeusza Sosnowskiego, piłkarza Gwardii Szczytno, która w sezonie 1981/82 grała (bez powodzenia) w II lidze (dzisiejsza I liga).

LAUREACI
1. Andrzej Komar (podnoszenie ciężarów, Zjednoczenie Olsztyn)
2. Włodzimierz Nalazek (siatkówka, AZS Olsztyn)
3. Marian Bublewicz (automobilizm, Stomil Olsztyn)
4. Ryszard Szparak (lekka atletyka, 400 m ppł, 400 m, Gwardia Olsztyn)
5. Piotr Burczyński (bojery, AZS Olsztyn)
6. Ewa Kisiel (gimnastyka, Stomil Olsztyn)
7. Stanisław Olszewski (motocross, Stomil Olsztyn)
8. Tadeusz Sosnowski (piłka nożna, Gwardia Szczytno)
9. Stanisław Macur (bojery, AZS Olsztyn)
10. Piotr Koczan (siatkówka, AZS Olsztyn)

1984
Najważniejszymi wydarzeniami sportowymi roku były zimowe igrzyska w Sarajewie oraz letnie w Los Angeles. W Sarajewie Polacy robili za tło dla najlepszych, natomiast do USA nie polecieli, bowiem kraje socjalistyczne najważniejszą imprezę czterolecia zbojkotowały. Był to rewanż za olimpiadę w Moskwie, którą z kolei zbojkotowały Stany Zjednoczone oraz państwa zachodnie.

Natomiast nikt nie myślał - i słusznie - o bojkocie 24. plebiscytu, który zakończył się triumfem Stanisława Olszewskiego - na bardzo długiej liście jego sukcesów było m.in. dwukrotne mistrzostwo Europy w rajdach enduro i dziesięciokrotne mistrzostwo Polski w motocrossie (tytuły zdobywał w latach 1973-83).

Poza tym czytelnicy głosowali na siatkarza Włodzimierza Nalazka (olimpijczyk z Moskwy, wicemistrz Europy z 1983 roku) oraz tradycyjnie już na Burczyńskiego (brąz ME), Bublewicza (mistrz Polski) i Szparaka (mistrz kraju na 400 m ppł i srebrny medalista MP w sztafecie 4x400 m wraz ze Zbigniewem Kozłowskim, Mariuszem Ciotą i Jerzym Konarskim).

Warto zauważyć, że wśród laureatów po raz pierwszy znalazł się Karol Jabłoński, który w przyszłości w pewnym momencie stał się sportowcem numer 1 w naszym regionie.

Fot. karoljablonski.pl

LAUREACI
1. Stanisław Olszewski (motocross, Stomil Olsztyn)
2. Włodzimierz Nalazek (siatkówka, AZS Olsztyn)
3. Piotr Burczyński (bojery, AZS Olsztyn)
4. Marian Bublewicz (automobilizm, Stomil Olsztyn)
5. Ryszard Szparak (lekka atletyka, 400 m ppł, 400 m, Gwardia Olsztyn)
6. Piotr Koczan (siatkówka, AZS Olsztyn)
7. Piotr Alberciak (koszykówka, Gwardia Szczytno)
8. Ewa Kisiel (gimnastyka, Stomil Olsztyn)
9. Karol Jabłoński (bojery/żeglarstwo, Baza Mrągowo)
10. Tomasz Błaszczyk (judo, Gwardia Szczytno)

1985
Mistrzów świata nigdy nie jest za dużo, więc gdy Małgorzata Pałasz-Piasecka została mistrzynią globu w windsurfingowej klasie Mistral, stało się jasne, że reprezentantka Bazy Mrągowo będzie jednym z faworytów do plebiscytowego triumfu. Tak też się stało, a w pobitym polu pani Małgorzata zostawiła m.in. Jabłońskiego i Burczyńskiego, czyli srebrnego i brązowego medalistę bojerowych mistrzostw Europy, oraz Marka Adamskiego, trzeciego zawodnika MP w biegu na 1500 m.

LAUREACI
1. Małgorzata Pałasz-Piasecka (żeglarstwo, Baza Mrągowo)
2. Wojciech Florczak (kajakarstwo, Sokół Ostróda)
3. Włodzimierz Nalazek (siatkówka, AZS Olsztyn)
4. Karol Jabłoński (bojery/żeglarstwo, Baza Mrągowo)
5. Stanisław Olszewski (motocross, Stomil Olsztyn)
6. Piotr Burczyński (bojery, AZS Olsztyn)
7. Joanna Zapolska (gimnastyka, Stomil Olsztyn)
8. Arkadiusz Wiśniewski (siatkówka, AZS Olsztyn)
9. Krzysztof Rudzki (piłka nożna, Gwardia Szczytno)
10. Marek Adamski (lekka atletyka, 1500 m, AZS Olsztyn)

* Sportowiec Honorowy - Marek Pilecki (sport inwalidów, Start Olsztyn)

1986
Kariera Mariana Bublewicza rozwijała się znakomicie - w sumie we wszystkich klasach olsztynianin wywalczył aż 20 tytułów mistrza Polski. Nic więc dziwnego, że wyniki te docenili czytelnicy „Gazety Olsztyńskiej”. Poza tym wśród laureatów kolejny raz znalazł się Ryszard Szparak, chociaż lekkoatleta Gwardii podczas mistrzostw kraju tym razem zdobył „tylko” brąz na 400 m ppł.

LAUREACI
1. Marian Bublewicz (automobilizm, Stomil Olsztyn)
2. Joanna Burzyńska (bojery/żeglarstwo, Baza Mrągowo)
3. Andrzej Grzyb (siatkówka, AZS Olsztyn)
4. Ewa Kisiel (gimnastyka, Stomil Olsztyn)
5. Ryszard Szparak (lekka atletyka, 400 m ppł, Gwardia Olsztyn)
6. Cezary Turowicz (koszykówka, Gwardia Szczytno)
7. Błażej Krupa (automobilizm, Stomil Olsztyn)
8. Wojciech Florczak (kajakarstwo, Sokół Ostróda)
9. Jacek Olszewski II (motocross, Stomil Olsztyn)
10. Piotr Burczyński (bojery, AZS Olsztyn)

1987
Kolejny triumf Bublewicza, a pozostałe miejsca na plebiscytowym podium zajęli bojerowcy: Stanisław Macur (wicemistrz świata) i Piotr Burczyński (wicemistrz Europy). Tuż za nimi znaleźli się Joanna Burzyńska - mistrzyni Europy w windsurfingowej klasie Mistral (wicemistrzynią była natomiast Małgorzata Pałasz-Piasecka) oraz kajakarze Wojciech Florczak i Krzysztof Pannellier, którzy na mistrzostwach świata zajęli 11. miejsce w K-2 10 000 m.

LAUREACI
1. Marian Bublewicz (automobilizm, Stomil Olsztyn)
2. Stanisław Macur (bojery, AZS Olsztyn)
3. Piotr Burczyński (bojery, AZS Olsztyn)
4. Joanna Burzyńska (bojery/żeglarstwo, Baza Mrągowo)
5. Wojciech Florczak-Krzysztof Pannellier (kajakarstwo, Sokół Ostróda)
6. Stanisław Olszewski (motocross, Stomil Olsztyn)
7. Karolina Chuć (gimnastyka, Stomil Olsztyn)
8. Arkadiusz Wiśniewski (siatkówka, AZS Olsztyn)
9. Małgorzata Pałasz-Piasecka (żeglarstwo, Baza Mrągowo)
10. Jacek Olszewski I (motocross, Stomil Olsztyn)

1988
Tytuły mistrza Europy i wicemistrza świata zapewniły Piotrowi Burczyńskiemu miano najpopularniejszego sportowca województwa. Za bojerowcem byli Bublewicz, Andrzej Grzyb i Karolina Chuć (trzykrotna brązowa medalistka MP, poza tym trzecie miejsce olsztyńska gimnastyczka zajęła też podczas zawodów Nadzieje Olimpijskie w Baia Mare).
Co prawda stopniowo opadała z sił olsztyńska lekka atletyka, ale mimo to wśród laureatów znalazła się jeszcze Małgorzata Birbach, mistrzyni kraju w biegu przełajowym na 4 km.
Na 10. miejscu zameldował się z kolei Mariusz Wiśniewski, 18-letni piłkarz Stomilu, srebrny medalista Ogólnopolskiej Spartakiady Młodzieży z 1986 roku. W 1988 roku Stomil awansował do II ligi, a w Biskupcu zdobył Wojewódzki Puchar Polski. Olsztyńska drużyna w finale pokonała 1:0 Orlęta Reszel, a zwycięską bramkę zdobył Mariusz Wiśniewski.

LAUREACI
1. Piotr Burczyński (bojery, AZS Olsztyn)
2. Marian Bublewicz (automobilizm, Stomil Olsztyn)
3. Andrzej Grzyb (siatkówka, AZS Olsztyn)
4. Karolina Chuć (gimnastyka, Stomil Olsztyn)
5. Jacek Olszewski I (motocross, Stomil Olsztyn)
6. Andrzej Kamiński (kajakarstwo, Budowlani Olsztyn)
7. Beata Krupska (koszykówka, Stomil Olsztyn)
8. Małgorzata Birbach (lekka atletyka, biegi przełajowe, Gwardia Olsztyn)
9. Mariusz Szyszko (siatkówka, AZS Olsztyn)
10. Mariusz Wiśniewski (piłka nożna, Stomil Olsztyn)

1989
Po trzyletniej przerwie olsztyńscy siatkarze powrócili na podium MP, zdobywając srebrny medal, co natychmiast znalazło odbicie w wynikach plebiscytu. W efekcie Marian Bublewicz - mimo mistrzowskiego tytułu - znowu musiał zadowolić się drugim miejscem. Poza nimi w dziesiątce znaleźli się m.in. Piotr Burczyński i Stanisław Macur, czyli złoty i brązowy medalista Europy, oraz Ewa Keller (mistrzyni Polski w biegu na 200 m).

Fot. archiwum GO

LAUREACI
1. Mariusz Szyszko (siatkówka, AZS Olsztyn)
2. Marian Bublewicz (automobilizm, Stomil Olsztyn)
3. Piotr Burczyński (bojery, AZS Olsztyn)
4. Andrzej Grzyb (siatkówka, AZS Olsztyn)
5. Arkadiusz Wiśniewski (siatkówka, AZS Olsztyn)
6. Joanna Burzyńska (żeglarstwo, Baza Mrągowo)
7. Mariusz Wiśniewski (piłka nożna, Stomil Olsztyn)
8. Ewa Keller (lekka atletyka, 200 m, Gwardia Olsztyn)
9. Michał Sędrowski (pływanie, Juvenia Olsztyn)
10. Stanisław Macur (bojery, AZS Olsztyn)

1990
Kolejny tytuł rajdowego mistrza Polski pozwolił Marianowi Bublewiczowi powrócić na plebiscytowy szczyt. Siatkarze znowu znaleźli się na podium MP (tym razem na najniższym stopniu), więc czytelnicy nie zapomnieli o Mariuszu Szyszce i Leszku Urbanowiczu. Z kolei w biegu przełajowym na 3,5 km złoto MP zdobyła Małgorzata Birbach (Gwardia Olsztyn), a srebro Wioletta Kryza (AZS Olsztyn), jednak tylko Birbach została doceniona przez czytelników „Gazety Olsztyńskiej”.
Kilka lat wcześniej w dziesiątce była Małgorzata Pałasz-Piasecka, a na zakończenie dekady wśród laureatów znalazł się Andrzej Piasecki, jej mąż, o którym „Gazeta Olsztyńska” tak wtedy pisała: „żeglarz, zawodnik i szkoleniowiec Bazy Mrągowo. Nauczyciel Szkoły Mistrzostwa Sportowego w żeglarstwie. Mistrz Europy w pływaniu na desce z żaglem Dywizjon II”.
Po latach pani Małgorzata i pan Andrzej jeszcze raz zatańczą na Balu Sportowca, bowiem wśród laureatów znajdzie się ich córka Sara.
Ale o tym już innym razem...

LAUREACI
1. Marian Bublewicz (automobilizm, Stomil Olsztyn)
2. Mariusz Szyszko (siatkówka, AZS Olsztyn)
3. Jacek Olszewski II (motocross, Stomil Olsztyn)
4. Andrzej Piasecki (żeglarstwo, Baza Mrągowo)
5. Piotr Burczyński (bojery, AZS Olsztyn)
6. Małgorzata Birbach (lekka atletyka, biegi przełajowe, Gwardia Olsztyn)
7. Leszek Urbanowicz (siatkówka, AZS Olsztyn)
8. Mariusz Wiśniewski (piłka nożna, Stomil Olsztyn)
9. Joanna Zapolska (gimnastyka, SMS/Stomil Olsztyn)
10. Andrzej Biedrzycki (piłka nożna, Stomil Olsztyn)

ARTUR DRYHYNYCZ